Bijdrage Pieter Krol aan Algemene Beschouwingen
Op 24 juni 2021 vonden de Algemene Beschouwingen bij de Kaderbrief 2021-2025 plaats. Fractievoorzitter Pieter Krol had de volgende bijdrage:
Voorzitter,
Wat een zegen dat we vanavond weer fysiek kunnen vergaderen en kunnen luisteren naar en debatteren over de verschillende ideeën voor de toekomst van onze stad. Het is fijn dat we elkaar vanavond na een lange tijd weer letterlijk in de ogen kunnen kijken.
Voorzitter, bij de algemene beschouwingen hebben we de kans om de stand van de stad op te maken. En zeker bij de bespreking van de laatste kaderbrief in een Collegeperiode hecht ik daar veel waarde aan. Het is, samen met de begroting die we dit najaar bespreken, toch een beetje het eindrapport dat we geven over de stad, over de wijze waarop de stad wordt achtergelaten en over de wijze waarop de stad wordt bestuurd.
Het mooie van een kaderbrief en de jaarstukken is dat we mogen verwachten dat het College zelf kritisch kijkt naar hoe het met de stad gaat. Het is een moment om als slager je eigen vlees te keuren. Ik wil het College danken dat het die keuring ook dit jaar, ondanks Corona, op tijd heeft weten af te ronden. En nu is de politiek aan zet om de waarde van deze keuring te beschouwen.
Voorzitter, als we kijken naar de fysieke stand van de stad dan zien we dat er in Leiden zichtbaar veel is geïnvesteerd in de afgelopen jaren. De stad is daardoor letterlijk mooier geworden. We zien prachtige vorderingen in het Singelpark; er liggen goede plannen om de binnenstad autoluw te maken; en het College ligt goed op schema met de bouwopgave, zomaar wat voorbeelden waar ik het College graag mee complimenteer.
Voorzitter, Leiden ligt er dus mooi bij, Leiden kenmerkt zich door vele buitengewoon mooie facades, van grachtenpanden, musea, kerken tot nieuwbouwprojecten. Maar het is ook belangrijk om kritisch te kijken naar de achterkant van al dat moois, want ook al ziet de stad er van buiten mooi uit, er is nog genoeg werk te doen om de stad niet alleen van de buitenkant mooier te maken, maar juist ook om dat wat er achter de gevel zelf schuilgaat, de binnenkant, het hart van de stad, mooier te maken.
Kortom: de ChristenUnie kijkt verder dan alleen de fysieke en materiële stand van de stad, maar juist ook naar de niet-fysieke en immateriële stand van de stad, juist daar zit de harteklop van een sociale stad.
Voorzitter, in een dichtbevolkte stad als Leiden is de bouwopgave waar we als stad voor staan een van de grootste uitdagingen. Wat de ChristenUnie betreft is bouwen veel meer dan een fysieke aangelegenheid alleen, voor het oog lijkt het misschien vooral te gaan over een stapeling van stenen die uiteindelijk leidt tot woningen, bouwen moet wat de ChristenUnie betreft echter vooral gaan over de bouw van gemeenschappen, om zo ook in de toekomst een diverse en inclusieve stad te zijn. En voorzitter, juist bij dit sociale aspect van bouwen, gaat het in Leiden niet goed.
Banken, babyboomers en beleggers zijn de grote geluksvogels van deze tijd. Het is als gezin of starter bijna onmogelijk om in Leiden een geschikte, laat staan een betaalbare, woning te vinden. Het College geeft in de Kaderbrief aan dat het betaalbare woningen voor iedereen wil, dat is prachtig, maar de ChristenUnie wil dan ook boter bij de vis. En het College moet die meer dan het nu doet leveren. We moeten alle middelen die we hebben inzetten om in te grijpen op de verziekte woningmarkt. Wat de ChristenUnie betreft moeten we nog veel meer werk maken van een zelfbewoningsplicht en gaan we stevig handhaven op verkamering. Dat is nodig om de stad leefbaar en sociaal te houden.
Voorzitter, bij een eindrapport ontkom je er niet aan om te kijken naar de cijfers op dat rapport. En als we naar de financiële cijfers kijken, dan zijn die wat de ChristenUnie betreft ronduit zorgelijk te noemen. Eigen geld is er niet meer, de spaarpotten zijn leeg, de leningenportefeuille was nog nooit zo hoog, de woonlasten in Leiden liggen 18% boven het landelijk gemiddelde en uit pure nood moet zelfs de toeristenbelasting stijgen om onze financiën toch nog enigszins op orde te houden.
Voorzitter, als dit College de deur achter zich dichttrekt, dan is er voor een nieuwe college nauwelijks ruimte voor nieuwe investeringen. En dat terwijl er nog een heleboel uitdagingen op de stad wachten, bijvoorbeeld op het gebied van goede zorg voor onze jongeren, waardige ondersteuning voor onze ouderen. En voorzitter, als we de stad verder willen vergroenen en verduurzamen, dan hebben we niet alleen klimaatdoelen, maar juist klimaatdaden, en dus geld, nodig.
Voorzitter, al die uitdagingen moet een nieuw College met een lege beurs het hoofd bieden. Besturen is ook bijsturen, en kritisch kijken naar je eigen uitgaven. Helaas hebben we het College daar de afgelopen jaren niet op kunnen betrappen. En die ene keer dat het dat wel deed, was dat nota bene in het Sociaal Domein. Waarbij de sluiting van de Bed- Bad en Broodvoorziening misschien wel de meest in het oog springende en pijnlijke bezuiniging is.
Voorzitter, in een sociale stad hoor je solide te begroten, zodat dit én volgende Colleges de meest kwetsbare mensen in onze stad de zorg en bescherming kunnen bieden die nodig is. Het eindrapport van dit College levert juist op dit punt geen fraai beeld op.
Voorzitter, ik wil vanavond niet alleen kijken naar wat ik zelf met de stad wil en hoe het College de stad straks achterlaat, ik wil vanavond juist ook kijken naar hóe de stad wordt bestuurd en hoe we als stadsbestuur een betrouwbare overheid kunnen zijn voor onze inwoners.Het vertrouwen in de overheid staat zowel landelijk als hier in Leiden onder druk. Natuurlijk, we betrekken omwonenden bij vele bouwplannen. Participatie is het toverwoord. Als je omwonenden maar vroeg genoeg betrekt, kan je draagvlak creëeren en voorkom je de gang naar de rechter, zo is het idee. Maar dat is natuurlijk geen échte participatie. Het plan ligt er vaak al, een weg terug is er niet meer, en pas dan worden burgers uitgenodigd om mee te praten. De participerende burger wordt opzij gezet als hinderlijke kostenpost, niets-willende nimby of naïeve amateur.
Voorzitter, dit is een scherpe analyse, waarbij ik er niet op uit ben het College hiervan de schuld te geven, de schuldvraag vind ik namelijk niet zo interessant. Feit is dat er – ook door ons als lokale overheid – werk moet worden gemaakt van een benaderbare en betrouwbare overheid. Er zijn vele manier waarop dat kan, de ChristenUnie denkt daar graag over mee. Wij hebben in ieder geval drie ideeën die een bijdrage kunnen leveren: van projectontwikkelaars moeten we vragen om meer rekening te houden met het algemeen belang, juist zij kunnen een bijdrage leveren aan de leefbaarheid van de stad, wij zijn met onze inwoners de baas van onze stad, niet de projectontwikkelaars; we kunnen als gemeenteraad transparantere besluiten nemen als we meer en vaker kunnen kiezen uit scenario’s, zo is het zowel voor de Raad als voor de stad duidelijk welk proces er voorafgaat aan besluitvorming; en we moeten ervoor zorgen dat inwoners die dat willen met hun vragen, zorgen of problemen terecht kunnen bij een fysiek loket en daar op een goede manier worden geholopen of doorverwezen.
Bij al deze thema’s zullen wij de komende weken en maanden voorstellen indienen. We kijken daarbij uit naar constructieve besprekingen.
